Chińczycy dawno nie czuli się tak potężni

Piotr Gillert

31-01-2010

Od lat Ameryka dozbraja Tajwan, by chronić go przed ewentualną agresją ze strony ChRL. Od lat Chińczycy protestują – ale nigdy protest ten nie był tak ostry jak teraz. Groźba nałożenia sankcji na amerykańskie firmy i zawieszenia współpracy w kluczowych kwestiach międzynarodowych to poważne wyzwanie dla administracji Baracka Obamy.

Można mówić o fiasku jego prób podjęcia bliskiego, głębokiego dialogu z Pekinem. Widać to było już w ostatnich tygodniach, gdy Chińczycy storpedowali próbę zawarcia międzynarodowego paktu klimatycznego w Kopenhadze. A także gdy Amerykanie uznali chińską agresję w Internecie za tak niebezpieczną, że zasługiwała na zdecydowaną ripostę ze strony Hillary Clinton. Na linii Waszyngton – Pekin powiało chłodem.

Być może jednak nie mogło być inaczej. Być może takie tarcia nastąpiłyby wcześniej czy później, bo są po prostu nieuniknione wszędzie tam, gdzie nowa potęga zaczyna wypierać starą. A to właśnie się dzieje: chińskie wpływy tak na Dalekim Wschodzie, jak i w wielu innych regionach świata zaczynają zagrażać wpływom dotychczasowego supermocarstwa. Przez dziesięciolecia Chińczycy woleli nie iść na udry z Ameryką, bo byli od niej uzależnieni gospodarczo, a w dużej mierze także politycznie. Militarnie nie mogli się z nią w żaden sposób równać. Ten układ zaczyna się zmieniać i chińskie zachowanie także, co nie powinno nikogo dziwić. Chińczycy od dwóch wieków nie czuli się tak potężni jak dziś.

Nie oznacza to wcale, że oba kraje muszą niechybnie pójść na wojnę, pociągając za sobą resztę świata. Ameryka i Chiny są dziś zbyt blisko ze sobą powiązane gospodarczo, konflikt nie leżałby w interesie żadnej ze stron. Bardziej prawdopodobny jest inny scenariusz. Płyty tektoniczne wielkiej geopolityki będą się zapewne dalej powoli przesuwać, czemu towarzyszyć będą kolejne wstrząsy i napięcia. Z roku na rok chińskie wpływy będą rosnąć, amerykańskie maleć. Jak daleko zajdzie ta przemiana, tego dziś nikt nie jest w stanie przewidzieć.