Drie tips aan Elio Di Rupo voor een hechte band met Barack Obama

26/03/2014

Barack Obama en Elio Di Rupo zullen de gruwel van 100 jaar geleden samen herdenken. Kamerlid voor Groen Wouter De Vriendt formuleert drie twistpunten als tips voor de premier om de banden ook in de toekomst hecht te houden.

Alle schijnwerpers zijn in ons land en elders gericht op een klein kerkhof in Waregem. Amerikaans president Barack Obama en onze premier Elio Di Rupo herdenken er zij aan zij de gesneuvelde soldaten van Wereldoorlog I. Een belangrijk moment dus, want de plechtigheid blikt niet alleen terug op de gruwel van de oorlog 100 jaar terug, ze symboliseert ook het sterke transatlantisch partnerschap tussen de VS en Europa. Nu het vertrouwen van de Europeanen in Amerika steeds verder wegzinkt, reikt Groen Di Rupo drie tips aan om de hechte band opnieuw aan te halen.

Het vertrouwen herstellen

Tijdens de eerste wereldoorlog kwam de VS ons een eerste keer te hulp tegen bloedige imperialistische ambities. Veertig jaar later gebeurde dat opnieuw, wat definitief leidde tot een duurzaam bondgenootschap.

Maar na jaren van eenzijdig optreden onder George Bush kon Obama ondanks een hoopvolle start niet vermijden dat de kloof tussen de VS en Europa steeds dieper gaapt. De spionageschandalen, de mensenrechtenschendingen in Bagram, Abu Ghraib of Guantánamo, de vervanging van de Amerikaanse kernwapens in Europa en de VS of de buitengerechtelijke executies met drones in Pakistan zijn maar enkele voorbeelden van die groeiende tegenstellingen.

Het is tijd voor een nieuw strategisch partnerschap, een relatie waarin beide partijen een evenwaardige bijdrage leveren om samen sterker te staan. De haperende multilaterale samenwerking heeft er baat bij dat de EU en de VS samen de lat hoog leggen en een positieve dynamiek op gang brengen rond thema's zoals klimaatverandering, massavernietigingswapens, groeiende ongelijkheid, fiscale paradijzen, de wapenwedloop in de ruimte, bescherming van de cyberspace en de Noordpool en nog veel meer. Zonder de VS blijft vooruitgang op deze punten dode letter. Om de fundamenten te leggen van een hernieuwd vertrouwen vraagt Groen dat premier Di Rupo in Waregem drie twistpunten aansnijdt waarin we snel resultaat kunnen boeken.

1. Haal de kernwapens weg uit België en Europa

Op 19 februari 2010 schreven Guy Verhofstadt, Jean-Luc Dehaene, Louis Michel en Willy Claes in een opgemerkt opiniestuk het volgende: 'Door de Europese kernwapens te handhaven blijven we het signaal aan de rest van de wereld geven dat kernwapens 'nodig' zijn. Soms moeten we durven het voorbeeld te geven, en hopen dat dit inspirerend werkt'. Griekenland en Canada voegden de daad bij het woord en wezen de kernwapens op hun grondgebied de deur uit. President Obama beloofde in juni vorig jaar 'bold reductions' van het 200-tal Amerikaanse tactische kernwapens in Europa en volgens topdiplomaten is Obama een Europese vraag om de dure wapens weg te halen zeer genegen. Voor Di Rupo moet de aanblik in Waregem van honderden slachtoffers van onwillekeurig bloedvergieten een uitgelezen moment zijn om aan Obama de terugtrekking van de kernwapens in Kleine Brogel te vragen.

2. Bescherm ons recht op privacy

Dit jaar werd met het NSA-schandaal duidelijk hoe groot de greep is van de Amerikaanse inlichtingendiensten op de pivacy van gewone burgers. Dat geldt niet alleen voor Amerikanen, die sinds kort een sterkere bescherming genieten, maar ook voor Europeanen die deze betere bescherming niet kregen. Zolang we geen garanties krijgen dat Europese burgers, politici en bedrijven niet bespioneerd worden, blijft het onmogelijk om op basis van vertrouwen samen te werken. De laatste lijken moeten uit de kast.

Edward Snowden heeft zich bereid verklaard vragen van het Europees parlement te beantwoorden. Dat zou een duidelijk signaal zijn. Di Rupo moet aan Obama vragen om een punt te zetten achter de vervolging van Snowden zodat de klokkenluider kan doorreizen naar Europa. Ook moet de premier duidelijk maken dat we in Europa een hoger niveau van databescherming verwachten, en dat de VS hiervoor de nodige garanties moeten leveren.

3. De lat van het EU-VS vrijhandelsverdrag: hoger en niet lager

In zijn State of the Union van 2013 kondigde Obama gesprekken aan over een vrijhandelsverdrag tussen de VS en de EU. Die kwamen er na herhaaldelijk aandringen van de Europese Commissie. Zoals de kaarten nu op tafel liggen is het echter de vraag of dit akkoord het vertrouwen tussen Amerikaanse en Europese burgers versterkt. Het blijken vooral de multinationals te zijn die profiteren van dit verdrag. Volgens het principe van wederzijdse erkenning krijgen deze bedrijven de mogelijkheid om aan 'regulatory shopping' te doen. Multinationals kiezen met andere woorden de laagste standaard en leggen die vervolgens op aan Europa of Amerika.

Di Rupo moet van Obama garanties krijgen dat een akkoord op geen enkele manier het Europese sociale en milieubeleid ondermijnt, ook niet onrechtstreeks. Om een gezamenlijk sociaal- en milieubeleid te voeren dat economisch leefbaar is, moet de lat omhoog. Enkel zo vermijden we een 'race to the bottom'.

Een transatlantisch bondgenootschap op gelijke voet is in ons beider belang. Obama heeft de wereld bij zijn aantreden doen dromen van een betere wereld, het is aan onze Europese leiders om die betere wereld mee mogelijk te maken.