'Poetin maakt gebruik van onmacht - en onwil - EU om met vuist op tafel te slaan'

Hans Wansink

21/07/14

Premier Rutte moet meer initiatief tonen om onafhankelijk onderzoek naar de ramp veilig te stellen, schrijft Hans Wansink in het commentaar van de Volkskrant.

De boosheid van Mark Rutte was niet gespeeld. Toen de premier de schokkende beelden zag van het gesjor met lichamen van slachtoffers van de fatale vlucht MH17 en van dronken separatisten die waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) het werk onmogelijk maakten, liet hij zijn verontwaardiging terecht blijken.

Niettemin maakte Rutte dit weekend een machteloze indruk. Hij had 'indringend' getelefoneerd met de Russische president Poetin, die hem met een kluitje in het riet stuurde. Minister Timmermans vloog heen en weer naar Kiev zonder te bereiken dat aan de voorwaarden voor een onderzoek naar de oorzaken van de ramp is voldaan. Wat er met de stoffelijke overschotten is gebeurd, is volstrekt onduidelijk.

Deze onaanvaardbare toestand heeft tot grote verontwaardiging geleid. Hier en daar wordt zelfs geroepen dat Nederland militairen en F16's naar Oekraïne moet sturen om de separatisten mores te leren. Hoe begrijpelijk ook, dit is een onbegaanbare weg. Nederland kan niet op eigen houtje opereren. Maar premier Rutte moet wel het voortouw nemen voor het realiseren van de noodzakelijke beveiliging die de OVSE in staat stelt in het rampgebied onbelemmerd onderzoek te doen naar de toedracht.

Lakmoesproef voor Rusland

Van die OVSE maakt ook Rusland deel uit. Vladimir Poetin kan niet wegkomen met zijn verklaring dat hij geen invloed kan uitoefenen op wat er in het oosten van Oekraïne gebeurt. Zijn actieve medewerking aan het internationale onderzoek en aan een ordentelijke berging en repratriëring van de slachtoffers is een lakmoesproef voor de geloofwaardigheid van Rusland als wat in deftige diplomatentaal 'bevriende mogendheid' heet.

Intussen heeft de crisis in Oekraïne ons geleerd dat Poetin dankbaar gebruik maakt van de onmacht - en de onwil - van de Europese Unie om met de vuist op tafel te slaan. De Britse premier Cameron en de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Bildt hebben dit weekend de vinger op de zere plek gelegd. Ook de voormalige Oostbloklanden hebben de fluwelen aanpak van Poetin door sommige regeringsleiders (onder wie Rutte en bondskanselier Merkel) gehekeld.

Nu komt het erop aan dat Europa de door president Obama aangekondigde economische sancties jegens Rusland onverkort overneemt en doorvoert. De EU moet één lijn trekken, onderling én met de VS. Economisch gewin kan geen argument meer zijn voor appeasement jegens het Kremlin. Het is een dure plicht van de internationale gemeenschap om de crisis in Oekraïne te smoren en dit zwaar beproefde land te helpen op eigen benen te staan.