Mensenrechten: zelfs belangrijker dan een sportfeest

07/02/14

U hoeft ons echt niet te vertellen dat Russisch president Poetin niet meteen wakker ligt van een standpunt in deze krant, zeker niet als dat in de stijl van 'we waarschuwen u voor de laatste maal' zou zijn. Bovendien is het Rusland van Poetin lang niet het enige land ter wereld waar antihomowetten van kracht zijn. In nogal wat Afrikaanse landen zijn de straffen en de weerzin tegen homoseksualiteit nog een pak groter. Maar ook in de VS zijn er nog steeds acht staten met antihomomaatregelen die perfect vergelijkbaar zijn met die in Rusland.

Een van de acht staten is Utah, waar in 2002 de Olympische Winterspelen werden gehouden. Daar heeft het bestuur van de staat verboden dat het onderwijzend personeel op scholen 'homoseksualiteit bepleit'. Ook daar is dus nog behoorlijk wat werk aan de winkel.

Maar dat neemt niet weg dat deze Winterspelen inmiddels toch uitgegroeid zijn tot een symbool.

Niet van het vermogen van Rusland om aan zelfpromotie te doen, niet om te tonen dat ze evenementen van deze grootte tot een goed einde kunnen brengen. Nee, mensenrechtenorganisaties hebben de Spelen aangegrepen om een van de meest succesvolle campagnes van de afgelopen jaren te voeren.

Van de vrije meningsuiting van de vrouwen van Pussy Riot over de draconische maatregelen tegen de gemuilkorfde Russische pers, tot de antihomowetten en het onwaarschijnlijke antihomogeweld: heel veel mensen in de wereld zijn wakker geworden en verdedigen het in dit land al lang wettelijk vastgelegde principe dat discriminatie op basis van seksuele geaardheid niet kan, dat homo's en lesbo's net dezelfde rechten hebben, ook inzake liefde en huwelijk, dan hetero's.

Meer dan tweehonderd internationaal vermaarde schrijvers onder aanvoering van Günter Grass, Salman Rushdie, Margaret Atwood en Jonathan Franzen, met Erwin Mortier en Arnon Grunberg, klagen in een open brief bij de opening van deze feesten de wurggreep aan die de antihomowetten op de vrije meningsuiting heeft.

We hoeven ons geen illusies te maken: president Poetin heeft in het verleden nooit veel respect getoond voor democratische vrijheden en vrije seksualiteitsbeleving van toestemmende meerderjarige partners, en hij zal vandaag op de openingsceremonie ook niet zeggen dat hij van idee veranderd is.

Maar inmiddels heeft de vrije wereld wel een bijzonder krachtig signaal gegeven dat de weg naar gelijke kansen en rechten redelijk onherroepelijk is en blijvend verdedigd zal worden. En dat alle schrijvers, artiesten, journalisten en homo's in Rusland op haar solidariteit kunnen rekenen. Misschien helpt het zelfs om de burgemeester van Sotsji, die het bestond te zeggen dat er in zijn stad geen homo's zijn, enig besef van de realiteit te laten krijgen.

Yves Desmet

Hoofdredacteur